Tekening (2007) Willy Leenders
Lanaken
Achtergevel van het huis Pieter Breughelstraat 1
Verticale zonnewijzer
Bouwjaar: 2007
Ontwerp en uitvoering: Laurens Geurts
Spreuk: Horas non numero, nisi serenas (Ik tel de uren niet, tenzij de heldere. Vrij vertaald: ik tel alleen de zonnige uren.)
Versiering: bij de datumlijnen van het begin van de dierenriemtijdperken, de symbolen voor de dierenriemtekens
Materialen: Trespan (tafereel), afzelia en zink, messing (stijl) en eik (zonmotief)
Bijzonderheden
Deze zonnewijzer getuigt van vaardigheid en uiterste precisie.
De maker ervan heeft zich afgezet tegen de onterechte opmerking van velen dat een zonnewijzer de tijd niet juist aangeeft. Daarom duidt deze zonnewijzer drie soorten tijd aan: de zonnetijd (ware plaatselijke tijd), de officiële wintertijd en de officiële zomertijd. De uurlijnen voor deze laatsten hebben de vorm van achtvormige lussen. Bovendien geeft hij een indicatie van de datum. De aflezing is er niet gemakkelijker op geworden.
De moraal van het verhaal: gebruik een zonnewijzer voor de zonnetijd (ware plaatselijke tijd), een uurwerk voor de officiële tijd.
Hoe aflezen
De zonnetijd lees je af op de schaduw van de stijl bij de merktekens tegen de rand bij de Romeinse cijfers.
De uurlijnen voor wintertijd en zomertijd zijn geen rechte lijnen maar achtvormige lussen. Het rode deel van een lus dient tijdens de perioden van de dierenriem waarvan het symbool in het rood gekleurd is. Het grijsgroene deel van een lus dient tijdens de perioden van de dierenriem waarvan het symbool in het grijsgroen gekleurd is.
De perioden van de dierenriem zijn afgebakend door gebogen lijnen die van links naar rechts over het tafereel lopen (datumlijnen). De afgebakende gebieden dienen telkens voor twee dierenriemtekens, de rode in de eerste helft van het jaar en de grijsgroene in de tweede helft.
Je leest het uur af waar je de schaduw ziet van de inkeping in de stijl midden in de ring die op de stijl is aangebracht. Richt je op de wijnrode cijfers bovenaan als de wintertijd geldt, op de absintgroene cijfers onderaan als de zomertijd geldt.
De schaduw van de inkeping duidt ook aan hoever de zon in een periode van de dierenriem gevorderd is. Dat is dus een indicatie van de datum.
Lees hier meer over het verschil tussen zonnetijd en officiële tijd.