BEGIN OVERZICHT LIMBURG OVERZICHT PER SOORT WIJZERWEETJES

Berekening van breedtegraad en oriëntatie

Voor een bestaand uurlijnenpatroon van een verticale zonnewijzer, waarvan je dus de hoeken tussen de uurlijnen kent, kan je de breedtegraad waarvoor die zonnewijzer bestemd is en zijn oriëntatie (gnomische declinatie) berekenen. Het moet om een geldig uurlijnenpatroon gaan. Dit kan je eerst nagaan met toepassing van de Stelling van Emerson.

De gnomonische declinatie is de hoek tussen de richting waar de zonnewijzer 'naar uitkijkt' en het zuiden. Die hoek is positief als de richting naar het westen draait, negatief als ze naar het oosten draait.

Als gegevens volstaan: een uurhoek 
[=15° x (12 - het uur)] in de voormiddag en een uurhoek in de namiddag  en telkens de hoek van de overeenkomstige  uurlijn met de 12-uurlijn.

Hieronder is de berekeningsmethode aangegeven en toegepast op het uurlijnenpatroon van de zonnewijzer op de kerk van de abdij van Rolduc in Kerkrade (NL).

Bron: Denis Savoie in zijn boek 'La Gnomonique'.