Foto (2006)
Willy Leenders
Brussel
Boudewijnlaan 12 (kleine ring van Rogierplein in de richting van Koekelberg)
Verticale zonnewijzer op een hol cilindrische gevel
Bouwjaar: 2003
Ontwerp: architecten Clerbaux en Pinon
Berekening: Willy Leenders (uur- en datumlijnenpatroon)
en Jan De Graeve (geografische gegevens)
Spreuk: geen
Bijzonderheden
De façade van het gebouw, ongeveer naar het zuidzuidwesten gericht, bestaat uit drie delen: het linker en rechter gedeelte is vlak en het middelste deel is hol cilindrisch. Op die holle wand, een kwart van een cilinder van ruim 9 meter diameter, staat de zonnewijzer. Hij is ongeveer 6,50 meter breed, 3,30 meter hoog en reikt van de vijfde tot de zesde verdieping. Een bol werpt de schaduw af.
Een zonnewijzer op de buitenkant van een cilinder werd al door Vitruvius beschreven en komt veel voor als zogenaamde herderszonnewijzer. De binnenkant van een cilinder gebruiken als tafereel zoals bij de zonnewijzer in Brussel is heel zeldzaam.
De uuraanduidingen onderaan geven de zomertijd aan. Aan de bovenkant staat ook 12 uur wintertijd aangegeven. Dat er nog een correctie nodig is te wijten aan de tijdsvereffening, zal de gewone voorbijganger in de zomermaanden, als dit maar min 6 tot plus 6 minuten bedraagt, nauwelijks merken.
Er staan drie datumlijnen op het zonnewijzertafereel, de lijn voor het begin van de winter bovenaan, die voor het begin van de zomer onderaan en ertussen de datumlijn voor het begin van de lente en van de herfst.
Naast het esthetisch uitzicht biedt de cilindrische vorm een bijkomend voordeel: de zonnewijzer is compact. Moest hetzelfde bereik aan uurlijnen en datumlijnen op een plat vlak weergegeven zijn, met eenzelfde afstand van de bol tot het vlak, dan zou dat vlak 58 meter breed en 16 meter hoog zijn.
Ook al is hij compact, deze zonnewijzer is waarschijnlijk de grootste verticale zonnewijzer van het land.
Over deze zonnewijzer en de berekening ervan schreef Willy Leenders uitvoerige artikels in de tijdschriften 'Zonnetijdingen' van Zonnewijzerkring Vlaanderen, het 'Bulletin' van Zonnewijzerkring Nederland, "Cadran Info" van de Commission de Cadrans Solaires van de Socété Astronomique de France en de blog op de webstek van van dr. ir. Carlo Heller van het bedrijf Helios (precisiezonnewijzers) in Wiesbaden (zie grootste zonnewijzer van België)