Foto (2013) Willy Leenders
Bilzen
In een kluis in de Sint-Mauritiuskerk
Horizontale zonnewijzer
Bouwjaar: 1745
Ontwerp en realisatie: Gilles de Beefe
Spreuk: geen
Tekst: Gilles de Beefe à Liège / Le 26 avril 1745
Bijzonderheden
Deze zonnewijzer met een diameter van 26 cm (omschreven cirkel) in verguld metaal hoort toe aan het Kerkbestuur van de Sint-Mauritiuskerk in Bilzen. Het is niet uitgesloten dat hij afkomstig is van de Hoofdcommanderie van Alden Biesen
De stijl van de zonnewijzer staat los met nog slechts één bevestigingspunt. De stijl is enigszins vervormd. Het vergulde oppervlak is op veel plaatsen aangetast.
Uit de helling van de stijl en eveneens uit berekeningen op basis van het uurlijnenpatroon kan de breedtegraad worden afgeleid voor de plaats waarvoor de zonnewijzer geschikt is. Eerste metingen wijzen op een plaats in de buurt van 50° N.B. De breedtegraad van Bilzen is ongeveer 51° N.B. Die van Luik is ongeveer 50,5°N.B.
De zonnewijzer is voor zover bekend op een na de oudste gedateerde zonnewijzer in Limburg. Een zonnewijzer in Maaseik is één jaar ouder.
De maker, Gilles de Beefe (1694 - 1763), was een bekend uurwerkmaker in Luik. In 1740 benoemde Prinsbisschop Georges-Louis de Berghes hem tot 'horloger de son Altesse le Prince'. In 1752 werd hij in Luik uurwerkmaker van de kathedraal Sain-Lambert en creëerde hiervoor een uurwerk met beiaard. Dat deed hij in hetzelfde jaar ook voor de Sint-Quintinuskerk in Hasselt. Gilles de Beefe was ook de uitvinder van horloges die uren, minuten en seconden aangeven, zelfs van een dat bovendien de dag, de maand en de maanfase aangeeft.
Een voormalig lid van het kerkbestuur, met een beroeps-
loopbaan van graveur bij FN in Herstal, maakte een replica van de zonnewijzer. Die is ook in het bezit van het kerkbestuur.